kać w notach do sprawozdania finansowego, to łączna wartość odpisów amortyza-cyjnych prezentowana jest w odrębnej pozycji rachunku zysków i strat w wa-riancie porównawczym4. Odmienna prezentacja ma miejsce w wariancie kalkulacyjnym rachunku zysków i strat5, w którym to koszty prezentowane są nie wg rodzaju, ale wg miejsc Nie jest to, niestety, wariant zbyt popularny wśród podmiotów składających sprawozdania finansowe – w 2015 roku jedynie ok. 8 % podmiotów składało sprawozdania finansowe z rachunkiem zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym (podmioty składające sprawozdania do KRS, na podstawie danych z bazy Quick Analytics firmy InfoCredit). Działania na stronie. Koszt sprzedaży jest to koszt, który powstaje w fazie produkcyjnej, jest on związany z czynnościami sprzedaży produktów, materiałów oraz towarów, które wystąpią po ich wydaniu z magazynu (załadunek, transport ), a także te czynności które ułatwiają ich sprzedaż ( reklama, wystawy, udział w targach ). 490 - Rozliczenie kosztów. Konto 490 w jednostkach nieprowadzących kont zespołu 5 "Koszty według typów działalności i ich rozliczenie" służy do ujęcia: 1) w korespondencji z kontem 600 "Produkty gotowe i półfabrykaty" wartości wytworzonych i przyjętych do magazynu wyrobów gotowych i produkcji niezakończonej według cen Natomiast sporządzając sprawozdanie finansowe według załącznika nr 6, rachunek zysków i strat sporządza się wyłącznie w wariancie kalkulacyjnym, a w informacji dodatkowej ujmuje się nieobjęte rachunkiem zysków i strat informacje i wyjaśnienia niezbędne do oceny gospodarki finansowej jednostki, a w szczególności informacje o 2. Poniesione koszty podlegające rozliczeniu w czasie. 3. Część kosztów dotycząca bieżącego okresu. 4 Rachunkowość dr Sylwia Krajewska Ewidencja kosztów w układzie kalkulacyjnym ( II wariant) Konta zespołów 0,1,2,3,8 Układ kalkulacyjny (konta zespołu 5) 1 RMK 2 3 RMK - Rozliczenia międzyokresowe kosztów 1. Poniesione koszty wg Koszty z uwzględnieniem okresu jakiego dotyczą są ujmowane w układzie funkcjonalno-kalkulacyjnym. W przypadku czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów koszty są ujmowane od razu w układzie rodzajowym, natomiast w przypadku biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w chwili powstania zobowiązania (po otrzymaniu faktury). W zależności od specyfikacji danej jednostki, kierownik jednostki wybiera układ ewidencjonowania kosztów. W jednostce koszty mogą być ewidencjonowane w układzie rodzajowym, kalkulacyjnym oraz mieszanym. Ewidencjonowanie kosztów w układzie rodzajowym. Inaczej mówiąc układ rodzajowy polega na ewidencjonowaniu kosztów na zespole kont Koszty takie podlegają rozliczeniu międzyokresowemu biernemu. Ze względu na powyższe należy: 1. wyeliminować z kosztów okresu sprawozdawczego tę ich część, która dotyczy przyszłych okresów, 2. uwzględnić w kosztach okresu sprawozdawczego te pozycje kosztów, które dotyczą danego okresu, ale dopiero zostaną poniesione. 2. w przypadku jednostek, które sporządzają rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym, dane o kosztach wytworzenia produktów na własne potrzeby oraz o kosztach rodzajowych: a. amortyzacji, b. zużycia materiałów i energii, c. usług obcych, d. podatków i opłat, e. wynagrodzeń, f. ubezpieczeń i innych świadczeń, w tym VnNPcoH. Rozliczenie Wynik finansowy Przychody kosztów rodzajowych ze sprzedaży towarów Wn Ma Wn Ma Wn Ma ______________________ ________________________ _________________________ Amortyzacja |Koszty______ |Przychody Przychody |Przychody |handlowe | |ze sprzedażyKoszty |Koszty -------->Koszty | | handlowe|handlowe handlowe| | | | Towary | | Wn Ma | | ______________________ | | T|Towary | | | o|niesprzedane| | | w| | | | a|Towary |Towary __ | | r| sprzedane|sprzedane | | | y | | | _________________________| | | | | | | Wartość | | | sprzedanych towarów | | | w cenie zakupu | | | Wn Ma | | | _______________________ | | | Wartość |Wartość Wartość | | | sprzedanych|sprzedanych sprzedanych| | |->towarów |towarów -->towarów | | w cenie |w cenie w cenie | | zakupu |zakupu zakupu | | | | Koszty | | ogólnego zarządu | | Wn Ma | | _________________ | | Koszty |Koszty Koszty | |------>ogólnego|ogólnego-------->ogólnego| zarządu |zarządu zarządu | Towary niesprzedane są aktywowane czyli pozostają w aktywach Skomentuj mój wpis jako pierwszy ! Koszty w układzie rodzajowo-kalkulacyjnym i wybór wariantu rachunku zysków i strat Przedsiębiorstwo, które sporządza rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym, ma obowiązek przedstawić w informacji dodatkowej dane o poniesionych kosztach według rodzaju. Dlatego jeśli jednostki nie zdecydują się prowadzić ewidencji w układzie rodzajowym i wybiorą jedynie układ kalkulacyjny (zespół 5 w planie kont), wskazane jest prowadzenie stosownej ewidencji analitycznej. Jak prowadzić ewidencję kosztów w obydwóch zespołach kosztowych? Innym rozwiązaniem, z którego może skorzystać przedsiębiorstwo, jest prowadzenie ewidencji równocześnie w układzie rodzajowym i kalkulacyjnym. System taki określa się jako ewidencję rodzajowo-kalkulacyjną...(...) Wynik finansowy netto to kluczowy wskaźnik oceny działalności przedsiębiorstwa. Obejmuje on wynik działalności operacyjnej (w tym z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych), wynik operacji finansowych oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego i innych płatności, zmniejszających zysk/zwiększających stratę (art. 42 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Może on być: - dodatni – mówimy wówczas o zysku netto; saldo kredytowe konta „Wynik finansowy", lub - ujemny – będziemy wówczas mieli do czynienia ze stratą netto; saldo debetowe konta „Wynik finansowy". Czytaj także: Jak ująć w księgach podział zysku Segmenty raportu Wynik działalności operacyjnej stanowi różnicę między przychodami netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów (z uwzględnieniem dotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń), bez VAT, oraz pozostałymi przychodami operacyjnymi, a wartością sprzedanych produktów (towarów i materiałów), wycenionych w kosztach wytworzenia lub cenach nabycia (zakupu), powiększoną o całość poniesionych od początku roku obrotowego kosztów ogólnych zarządu, sprzedaży produktów (towarów i materiałów) oraz pozostałych kosztów operacyjnych. Wynik operacji finansowych to różnica między przychodami finansowymi (w szczególności z tytułu dywidend/udziałów w zyskach, odsetek, zysków ze zbycia oraz aktualizacji wartości inwestycji innych, niż inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne, nadwyżki dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi), a kosztami finansowymi (w szczególności z tytułu odsetek, strat ze zbycia oraz aktualizacji wartości inwestycji innych, niż inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne, nadwyżki ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi, z wyjątkiem odsetek, prowizji oraz dodatnich i ujemnych różnic kursowych, wpływających na cenę nabycia/koszt wytworzenia towarów/produktów w okresie ich przygotowania do sprzedaży/wytworzenia). Dwa warianty Według prawa bilansowego, sposób ustalania – na koniec roku obrotowego – wyniku finansowego netto podmiotu jest zależny od metody ewidencji kosztów (w układzie rodzajowym lub/i w układzie funkcjonalnym, którym to układom odpowiadają zespoły kont: 4 lub/i 5) oraz wariantu sporządzanego przez niego rachunku zysku i strat (wariant kalkulacyjny lub porównawczy). Oba te warianty różnią się jedynie częścią operacyjną, obejmującą działalność podstawową (statutową) jednostki: - w wariancie kalkulacyjnym, przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów pomniejszane są o koszty wytworzenia sprzedanych produktów, wartość sprzedanych towarów i materiałów oraz koszty sprzedaży i ogólnego zarządu; - w wariancie porównawczym natomiast przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, powiększone o koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby oraz skorygowane – „in plus" lub „in minus" – o zmianę stanu wyrobów, uwzględniającą zmianę stanu na koniec roku w relacji do stanu na początek roku: produktów, półproduktów, produkcji niezakończonej (w toku), odchyleń od cen ewidencyjnych produktów i rozliczeń międzyokresowych kosztów, pomniejszane są o koszty działalności operacyjnej, obejmujące: amortyzację, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, pozostałe koszty rodzajowe, a także o wartość sprzedanych towarów i materiałów. Pozostałe obszary działalności przedsiębiorstwa, obejmujące pozostałą działalność operacyjną, działalność finansową oraz podatek dochodowy i inne obowiązkowe płatności, zawierają identyczną treść (dane) w obu wariantach rachunku zysków i strat. Niezależnie jednak od wersji sporządzanego rachunku wyników, należy w nim wykazać odrębnie przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy (art. 47 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Uwaga! Sposób prowadzenia ewidencji kosztów oraz sporządzania rachunku zysku i strat powinien zostać opisany przez firmę w przyjętych przez nią zasadach (polityce) rachunkowości (art. 4 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Na co pozwala układ kosztów W przypadku ujmowania przez przedsiębiorcę kosztów wyłącznie w układzie rodzajowym (konta zespołu 4), rachunek wyników powinien być sporządzony w wersji porównawczej. W razie ujmowania kosztów jedynie w układzie funkcjonalnym (konta zespołu 5), rachunek wyników powinien być sporządzany w wariancie kalkulacyjnym. Jeżeli natomiast podmiot ewidencjonuje koszty zarówno w układzie rodzajowym, jak i funkcjonalnym (konta zespołów 4 i 5), wtedy przysługuje mu prawo wyboru sposobu sporządzania rachunku zysku i strat. W praktyce, na zastosowanie ewidencji kosztów wyłącznie w układzie rodzajowym mogą sobie pozwolić jedynie małe przedsiębiorstwa, o nieskomplikowanej, prostej strukturze organizacyjnej, niewymagającej kontroli kosztów według miejsc ich powstawania, prowadzące jednorodną działalność produkcyjną, usługową lub handlową na niewielką skalę (wytwarzające/handlujące/świadczące jeden rodzaj produktów/towarów/usług). Ewidencję kosztów wyłącznie w układzie funkcjonalnym mogą prowadzić zarówno podmioty o zdywersyfikowanej działalności gospodarczej (prowadzące jednocześnie np. działalność wytwórczą i handlową, czy produkcyjną i usługową), jak i jednostki prowadzące jeden typ działalności, ale wymagający – z uwagi na złożoną strukturę organizacyjną – kontroli kosztów według miejsc ich powstawania lub też działalność tę cechuje różnorodność wytwarzanych produktów/świadczonych usług. Będą to więc firmy charakteryzujące się np. różnymi fazami i technikami produkcji, szerokim asortymentem oferowanych wyrobów/usług bądź koniecznością grupowania kosztów według projektów, zleceń lub badań w ramach działalności projektowej, działalności budowlano-montażowej, prac badawczo-rozwojowych. Z kolei, równoległe zastosowanie ewidencji kosztów w dwóch układach (rodzajowym i funkcjonalnym) zalecane jest w dużych firmach, w przypadku których zarówno rozmiar, jak i charakter prowadzonej działalności wymaga przyjęcia takiego rozwiązania. Operacje gospodarcze związane z określaniem wyniku finansowego netto jednostki, w zależności od wykorzystywanej przez nią metody ewidencji kosztów oraz sporządzanego wariantu rachunku wyników, wymagają ujęcia w księgach rachunkowych prezentujemy w tabelach. W księgach następnego roku Rozliczenie wyniku finansowego netto za dany (ubiegły) rok obrotowy księguje się w dacie zatwierdzenia sprawozdania finansowego za ten rok przez organ zatwierdzający, zapisem: - Wn/Ma „Wynik finansowy" - Ma/Wn „Rozliczenie wyniku finansowego". Natomiast w dacie podjęcia uchwały o sposobie podziału zysku wynikającego z zatwierdzonego sprawozdania finansowego, w księgach ujmuje się tę operację: - Wn „Rozliczenie wyniku finansowego" - Ma „Rozrachunki z pracownikami" (nagrody dla pracowników) lub/i „Pozostałe rozrachunki" (dywidendy dla wspólników/akcjonariuszy) lub/i „Kapitał podstawowy" (kapitał właścicieli) lub/i „Pozostałe kapitały własne" (kapitał zapasowy, kapitał rezerwowy) lub/i „Rozliczenie wyniku finansowego" (strata za poprzedni rok obrotowy) lub/i „Fundusze specjalne" (ZFŚS) Jeśli uchwała dotyczy pokrycia straty, to zapisy w księgach są następujące: - Wn „Pozostałe rozrachunki" (gotówka wspólników) lub/i „Kapitał podstawowy" (kapitał zakładowy) lub/i „Pozostałe kapitały własne" (kapitał zapasowy, kapitał rezerwowy) lub/i „Rozliczenie wyniku finansowego" (niepodzielony zysk z lat poprzednich lub zyski lat następnych) - Ma „Rozliczenie wyniku finansowego" ?